1. Ngày mùng 7 Tết là ngày gì? Thông tin chi tiết về kỳ nghỉ này
Trước thắc mắc “Mùng 7 Tết là ngày gì” của nhiều độc giả, Bongbongxinh.com đã tìm hiểu và xin thông tin đến độc giả rằng ngày này chính là lễ hạ nêu (lễ khai hạ đầu hè). Theo phong tục Tết xưa, mùng 7 tháng Giêng (ở một số vùng, mùng 6 tháng Giêng) là ngày cuối cùng của các hoạt động Tết. Vào ngày này, người Việt sẽ chặt cây nêu, kết thúc Tết Nguyên đán và chính thức bắt đầu một năm mới. Thông tin chi tiết về ngày lễ này như sau.
1.1. Lễ Khai giảng là gì?
Theo phong tục dân gian ngày Tết, sau lễ hóa vàng mùng 3 Tết sẽ đến khai ấn vào ngày mùng 7 Tết.
Khai Hạ nghĩa là “cúng dường xuống”. Tức là vào ngày này, nhà nào dựng cây nêu trước Tết sẽ tổ chức lễ hạ cây. Thông thường, các gia đình sẽ đồng loạt tiến hành lễ cúng vào chiều mùng 7 để kết thúc kỳ nghỉ Tết và chính thức bắt đầu một năm mới.
Hiện nay, tuy tục dựng cây nêu trước Tết không còn phổ biến nhưng một số vùng miền (nhất là miền Bắc và miền Trung) vẫn giữ được nét đẹp truyền thống này.
Cụ thể, theo truyền thống, vào ngày 23 tháng Chạp, các gia đình sẽ tiến hành dựng lũy tre. Tùy từng vùng, từng thời điểm mà cây sẽ được trang trí khác nhau (hình tròn nhỏ, thêm lồng đèn hoặc vài bụi gai…). Nhưng dù trang trí như thế nào thì cây luôn gắn với ý nghĩa xua đi những điều xui xẻo, đen đủi của năm cũ, đón những điều may mắn đến với gia đình trong những ngày đầu năm mới.
1.2. Thông tin thêm về lễ dựng cây nêu ngày 23 tháng Chạp
Theo truyền thống xưa, cây nêu thường được làm bằng tre dài khoảng 5-6 mét. Vào ngày 23 tháng Chạp, sau khi cúng ông Công ông Táo, người Việt sẽ bắt đầu trang trí cây nêu trước cửa nhà.
Tùy theo địa phương, dân tộc và phong tục của từng vùng mà cây sẽ trang trí theo những cách khác nhau. Ở một số vùng, người ta sẽ dùng lá dứa (loại lá có mùi thơm thường dùng để nấu xôi, chè) hoặc khung tre với màu xanh đỏ làm bùa. Cách bài trí cây này xuất phát từ quan niệm lá dứa dại sẽ tỏa hương thơm, mang lại may mắn, màu xanh đỏ bùa để xua đuổi tà ma. Hay có vùng người ta còn có tục treo chuông gió, củ tỏi, cây lông gà, cây dâu tằm … Cách trang trí cây này xuất phát từ quan niệm rằng chuông gió, củ tỏi hay lông gà là những thứ “ma quỷ sợ”. ”, việc Treo tranh trước cửa nhà là cách để gia chủ báo rằng“ nhà đã có chủ, không có quấy nhiễu ”.
Nhiều gia đình cẩn thận hơn, dưới gốc cây rắc thêm vôi và vẽ thêm cung tên. Tuy cách trang trí khác nhau nhưng đều chung một mục đích là xua đi những điều xui xẻo của năm cũ và đón năm mới an lành. Cây nêu lúc này trở thành biểu tượng trừ tà, báo cho ma quỷ rằng đất đã có chủ, không được quấy phá và cầu mong một năm mới tốt lành, may mắn. Hơn nữa, từ xa xưa cây còn là biểu tượng của quyền uy, nhà nào có cây cao cho thấy nhà đó có quyền uy nhất.
1.3. Thông tin về lễ hạ cây nêu ngày mùng 7 Tết.
Theo truyền thống, nếu gia đình nào có lễ dựng cây nêu thì phải có lễ hạ cây nêu. Tục lệ này, theo kinh nghiệm của ông bà ta xưa là thể hiện sự “có đầu có đuôi”, thể hiện lòng thành kính với thần linh, đón nhận bình an, may mắn.
Theo một số sử sách, trước khi hạ cây nêu, gia chủ cần kê một chiếc bàn nhỏ bên cạnh gốc cây, trên bàn đặt một đĩa ngũ quả, một ít hương, hoa, tiền vàng … Sau đó mới làm. lễ vật để báo với trời đất rằng gia đình đã được ăn Tết vui vẻ, hạnh phúc.
Sau khi cúng xong, gia đình sẽ rung cây cho hết lá khô. Tiếp theo, các thành viên trong gia đình sẽ hạ cây nêu trên cây có bùa, chuông gió thì treo hoặc dán trước cửa nhà.
Đối với những gia đình có cơ sở kinh doanh, ngày sau khi đốn cây, họ cũng sẽ tiến hành cúng để cầu mong làm ăn thuận lợi, thành công trong năm mới.
Tuy nhiên, càng về sau, khi cuộc sống hiện đại hơn, tục dựng cây nêu cũng dần mai một. Ngày nay, nhiều nhà vẫn dựng cây nêu nhưng được trang trí bằng đèn lồng bắt mắt và hệ thống đèn chiếu sáng đắt tiền. Cây giờ trở thành vật trang trí đơn thuần, không còn gắn với quá nhiều ý nghĩa như ngày xưa.
2. Mùng 7 Tết là ngày gì – hướng dẫn chi tiết các nghi thức trong ngày lễ này
Dù ngày nay không còn nhiều gia đình quan tâm đến ngày mùng 7 Tết là ngày gì nữa nhưng vẫn có những vùng miền, truyền thống tốt đẹp này vẫn được gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Và đối với họ, lễ Khai Hạ cũng là một ngày lễ Tết quan trọng như mùng 1, mùng 2, mùng 3 Tết. Vào ngày này, họ có những nghi thức cúng lễ rất bài bản. Chi tiết như sau.
2.1. Cúng cây cần những gì?
Trước khi làm lễ ăn hỏi, các gia đình cần chuẩn bị đầy đủ lễ vật như sau:
- Mâm cơm cúng (tùy theo phong tục có thể chọn mâm cỗ chay hoặc mâm cỗ mặn với các món ăn ngày Tết). Lưu ý các món ăn trong mâm cúng phải làm mới hoàn toàn, không dùng thức ăn thừa hoặc thức ăn đã “đụng đũa”).
- Rượu
- Hương
- Hoa (5 hoặc 7 hoa, không có số chẵn)
- Trái cây (ngũ quả hoặc 3, 7 loại, trừ loại chẵn)
- Cơm tấm
- Đĩa muối
- Tiền vàng
Sau khi sắp xếp đầy đủ mâm cỗ và đặt bàn dưới gốc cây, gia chủ thắp hương, khấn tổ tiên xin phép trong nhà trước rồi tiến hành lễ ngoài trời.
2.2. Bài văn khấn lễ hạ cây nêu chi tiết
Trong sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam của Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin, lễ hạ cây nêu ngày mùng 7 Tết có bài văn khấn cụ thể như sau:
Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con lạy trời chín phương, chư phật mười phương, chư phật mười phương.
Con lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mai, Táo Quân, tất cả các vị thần.
Con kính lạy Hoàng đế, chư vị Thần linh, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Ngài đương vi Ông Bản Cảnh Thành Hoàng, Ông Thổ Địa, Táo Quân, Tôn Thần Long mạch.
Con kính lạy tổ tiên, gia tiên, cửu huyền thất tổ.
Hôm nay là ngày 7 tháng 1 …
Chúng tôi là: … tuổi …
Hiện đang sống tại …
Thành kính sửa sang hương hoa, lễ vật, lễ vật, bày biện trước tòa. Trân trọng: Tiệc xuân đã tàn, Tết đã qua, nay xin đốt kim ngân, tạ ơn Tôn thần, rước và tiễn đưa hương linh về với âm cảnh.
Con xin cầu xin phù hộ độ trì, phù hộ độ trì âm dương, vạn sự như ý, con cháu vạn sự như ý, mọi sự bình an, tài lộc vẹn toàn, gia đạo hưng vượng.
Thành tâm cung kính, lễ bạc, xem xét rộng rãi, cúi đầu chứng giám.
Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần)
Như vậy, bài viết trên đây đã giải đáp tất cả thắc mắc ngày mùng 7 Tết là ngày gì cùng với cách trình bày chi tiết các mâm lễ, nghi thức cúng giao thừa. Có thể nói, lễ Khai Hạ là một truyền thống tốt đẹp cần được gìn giữ và khôi phục trong những ngày Tết sắp đến. Nếu bạn đọc yêu thích phong tục Tết xưa, hãy lưu lại và chia sẻ thông tin này đến người thân, bạn bè nhé. Chúc quý độc giả một năm mới an lành!
Đức Lộc